Secesja w Toruniu: architektura i plastyka, twórcy i dzieła
Stowarzyszenie Historyków SztukiRok wydania: 2021
Seria: Zabytki toruńskie młodszego pokolenia
ISBN: 78-83-960224-1-7
Oprawa: miękka
Ilość stron: 164
Wymiary: 170 x 240
Dostępność: Dostępna za 3-5 dni
60.00 zł
Zbiór rozpraw wygłoszonych podczas jedenastej konferencji z cyklu „Zabytki toruńskie młodszego pokolenia”, zorganizowanej w 2020 roku przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Książnicę Kopernikańską w Toruniu.
Teksty dotyczą zarówno konkretów: pejzażu architektonicznego miasta, twórczości torunianki Julie Wolfthorn, wciąż mało znanej w swoim mieście; jak i detali – z wnętrz kamienic oraz piernikarskich zabytków w tym stylu. Autorzy prezentują najnowsze ustalenia, nowe interpretacje, inspirują podejmowanie konkretnych problemów, budują społeczną bazę dla tego, co stanowi kwintesencję naukowej pracy historyków sztuki, koncentrując się przy tym na zabytkach zapomnianych, nieznanych, niedocenianych, choć poświęcają też uwagę tym "podręcznikowym". Z niewielkich fragmentów, okruchów historii, składają obraz kultury i sztuki dawnego Torunia, w którym najważniejsi są torunianie: twórcy, użytkownicy i odbiorcy sztuki.
Secesja to styl, który „lubi się podobać”. Może ze względu na owo charakterystyczne dążenie do stylowej jedności sztuki, wyrażane np. w aranżacji wnętrz, na eksponowanie rzemiosła artystycznego? Tak jest też z miejscową secesją, która choć nie jest szczególnie reprezentatywna i bogata, niezmiennie zachwyca nie tylko torunian i miłośników kultury końca XIX i początku XX w. Różnorodność artystyczną i ideową secesji oddaje określająca ją terminologia: w Niemczech to Jugendstil, w Austrii – Sezession, we Francji i w krajach anglosaskich – art nouveau, we Włoszech – stile floreale, w Anglii – Arts and Crafts Movement. Jak pisze Iwona Jastrzębska-Puzowska, to efemeryczne zjawisko w sztukach plastycznych przełomu XIX i XX wieku wymyka się precyzyjnym i krótkim definicjom.
Toruńskiej secesji nie poświęcono do tej pory zbyt wiele uwagi – 11. tom z cyklu "Zabytki toruńskie młodszego pokolenia" ma tę lukę nieco zapełnić, a przede wszystkim uwrażliwić na secesyjne konkrety i detale. Bywa, że tych ostatnich nie dostrzegamy, nie tylko detalu architektonicznego na budynkach o cechach historyzujących, ale też ogrodzeń, witryn sklepowych, balustrad balkonów i schodów, listowników itd. Niniejszy, bogato ilustrowany tom ma służyć uwrażliwianiu na przeszłość, ma inspirować do poznawania dziedzictwa kulturowego, a tym samym sprzyjać budowaniu poczucia związku z miejscem. Katarzyna Kluczwajd zacytowała XIX-wiecznego brytyjskiego architekta Joha Belchera: "Architektura jest prozą niewyartykułowanych, ale pięknych myśli i uczuć. Opowiada ona o przeszłości, rejestruje teraźniejszość, wskazuje ideały na przyszłość". Autorzy starają się pokazać owo przesłanie sztuki w relacji przeszłość - dzisiejszość - przyszłość, być pośrednikiem między dziedzictwem kultury a "zwykłymi", choć ciekawymi świata i wrażliwymi na piękno, ludźmi.
Spis tekstów:
Katarzyna Kluczwajd: "Oto toruńska secesja...."
Iwona Jastrzębska-Puzowska: "W kręgu berlińskiej secesji. Architektura przełomu XIX i XX wieku na ziemiach zaboru pruskiego"
Michał Pszczółkowski: "Toruńska kamienica secesyjna – zasób specyfika form, stan zachowania"
Katarzyna Kluczwajd: "Od secesji u piekarza Petera Gehrza do królestwa budowniczego Michaela Bartela. O pejzażu architektonicznym miasta z początku XX wieku"
Michał Pszczółkowski: "Secesja ukryta – detale toruńskich wnętrz"
Anna Kornelia Jędrzejewska: "Toruńskie specjały. Piernikarskie zabytki okresu secesji"
Tom ilustrowany kolorowymi zdjęciami obiektów, zawiera noty o autorach, indeks osób i nazw geograficznych.
Teksty dotyczą zarówno konkretów: pejzażu architektonicznego miasta, twórczości torunianki Julie Wolfthorn, wciąż mało znanej w swoim mieście; jak i detali – z wnętrz kamienic oraz piernikarskich zabytków w tym stylu. Autorzy prezentują najnowsze ustalenia, nowe interpretacje, inspirują podejmowanie konkretnych problemów, budują społeczną bazę dla tego, co stanowi kwintesencję naukowej pracy historyków sztuki, koncentrując się przy tym na zabytkach zapomnianych, nieznanych, niedocenianych, choć poświęcają też uwagę tym "podręcznikowym". Z niewielkich fragmentów, okruchów historii, składają obraz kultury i sztuki dawnego Torunia, w którym najważniejsi są torunianie: twórcy, użytkownicy i odbiorcy sztuki.
Secesja to styl, który „lubi się podobać”. Może ze względu na owo charakterystyczne dążenie do stylowej jedności sztuki, wyrażane np. w aranżacji wnętrz, na eksponowanie rzemiosła artystycznego? Tak jest też z miejscową secesją, która choć nie jest szczególnie reprezentatywna i bogata, niezmiennie zachwyca nie tylko torunian i miłośników kultury końca XIX i początku XX w. Różnorodność artystyczną i ideową secesji oddaje określająca ją terminologia: w Niemczech to Jugendstil, w Austrii – Sezession, we Francji i w krajach anglosaskich – art nouveau, we Włoszech – stile floreale, w Anglii – Arts and Crafts Movement. Jak pisze Iwona Jastrzębska-Puzowska, to efemeryczne zjawisko w sztukach plastycznych przełomu XIX i XX wieku wymyka się precyzyjnym i krótkim definicjom.
Toruńskiej secesji nie poświęcono do tej pory zbyt wiele uwagi – 11. tom z cyklu "Zabytki toruńskie młodszego pokolenia" ma tę lukę nieco zapełnić, a przede wszystkim uwrażliwić na secesyjne konkrety i detale. Bywa, że tych ostatnich nie dostrzegamy, nie tylko detalu architektonicznego na budynkach o cechach historyzujących, ale też ogrodzeń, witryn sklepowych, balustrad balkonów i schodów, listowników itd. Niniejszy, bogato ilustrowany tom ma służyć uwrażliwianiu na przeszłość, ma inspirować do poznawania dziedzictwa kulturowego, a tym samym sprzyjać budowaniu poczucia związku z miejscem. Katarzyna Kluczwajd zacytowała XIX-wiecznego brytyjskiego architekta Joha Belchera: "Architektura jest prozą niewyartykułowanych, ale pięknych myśli i uczuć. Opowiada ona o przeszłości, rejestruje teraźniejszość, wskazuje ideały na przyszłość". Autorzy starają się pokazać owo przesłanie sztuki w relacji przeszłość - dzisiejszość - przyszłość, być pośrednikiem między dziedzictwem kultury a "zwykłymi", choć ciekawymi świata i wrażliwymi na piękno, ludźmi.
Spis tekstów:
Katarzyna Kluczwajd: "Oto toruńska secesja...."
Iwona Jastrzębska-Puzowska: "W kręgu berlińskiej secesji. Architektura przełomu XIX i XX wieku na ziemiach zaboru pruskiego"
Michał Pszczółkowski: "Toruńska kamienica secesyjna – zasób specyfika form, stan zachowania"
Katarzyna Kluczwajd: "Od secesji u piekarza Petera Gehrza do królestwa budowniczego Michaela Bartela. O pejzażu architektonicznym miasta z początku XX wieku"
Michał Pszczółkowski: "Secesja ukryta – detale toruńskich wnętrz"
Anna Kornelia Jędrzejewska: "Toruńskie specjały. Piernikarskie zabytki okresu secesji"
Tom ilustrowany kolorowymi zdjęciami obiektów, zawiera noty o autorach, indeks osób i nazw geograficznych.
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Secesja we Lwowie
• Secesja i jej górnośląskie formy
• Odkrywca 8 (271) 2021
• Bitwa na Puszcie. Węgry – październik 1944
• Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego wojedództwa ruskiego Tom 20
• Wspomnienia policjanta z warszawskiego getta
• Secesja w Poznaniu
• Polskie i obce znaki zaszczytne żołnierzy 2. Pułku Saperów Kaniowskich
• Pieczęcie herbowe herby na pieczęciach
• Słownik biograficzny Polskiego Obozu Narodowego. Tom 2
• Secesja i jej górnośląskie formy
• Odkrywca 8 (271) 2021
• Bitwa na Puszcie. Węgry – październik 1944
• Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego wojedództwa ruskiego Tom 20
• Wspomnienia policjanta z warszawskiego getta
• Secesja w Poznaniu
• Polskie i obce znaki zaszczytne żołnierzy 2. Pułku Saperów Kaniowskich
• Pieczęcie herbowe herby na pieczęciach
• Słownik biograficzny Polskiego Obozu Narodowego. Tom 2
