Magia, kobiety i śmierć w świecie wikingów
TriglavRok wydania: 2019
ISBN: 978-83-62586-77-6
Oprawa: miękka
Ilość stron: 256
Wymiary: 170x240
Dostępność: Niedostępna
38.20 zł
Epoka wikingów nie należała wyłącznie do mężczyzn, a ówczesne kobiety nie zajmowały się jedynie gospodarstwem i opieką nad dziećmi. Najnowsze badania nad światem Północy pokazują, że skandynawskie kobiety odgrywały kluczową rolę także "poza progiem" domostwa, a ich wyjątkowe predyspozycje niejednokrotnie sprawiały, że stawały się ważnymi postaciami na szerokiej arenie społecznej. Niniejsza książka pokazuje kobiety w wielu różnych rolach, między innymi jako uzdolnione prządki i tkaczki, a także jako specjalistki od działań magicznych, posiadające moc kształtowania ludzkiego losu. Oprócz szczegółowych dyskusji nad praktykami rytualnymi, wiele uwagi poświęcone zostało złożonym okolicznościom, w których kobiety sięgały po broń. Korzystając ze źródeł archeologicznych oraz literatury staronordyckiej, podjęta została próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy w świecie Północy faktycznie istniały wojowniczki, które z własnej woli uczestniczyły w działaniach militarnych. Rozważania podjęte w tym tomie uzupełniają interdyscyplinarne studia dotyczące wojny, śmierci i zaświatów, przyczyniając się do pokazania świata wikingów w prawdziwie wszechstronny sposób.
Leszek Gardeła jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie archeologii. Pracę doktorską obronił w 2012 roku na Uniwersytecie w Aberdeen w Szkocji. Od kilkunastu lat specjalizuje się w wieloaspektowych badaniach nad epoką wikingów, publikując książki i artykuły na temat praktyk magicznych, biżuterii, uzbrojenia i zwyczajów pogrzebowych, a także kontaktów słowiańsko-skandynawskich. Prowadził badania w Finlandii, Niemczech, Irlandii, Islandii, Polsce, Skandynawii, Wielkiej Brytanii i na Wyspie Man. Jest autorem trzech anglojęzycznych monografii oraz ponad stu artykułów wydanych w prestiżowych czasopismach naukowych i pracach zbiorowych. Aktualnie kieruje interdyscyplinarnym projektem badawczym na Uniwersytecie w Bonn i na Uniwersytecie w Bergen pt. „Amazonki Północy: Uzbrojone kobiety w archeologii epoki wikingów i literaturze staronordyckiej”.
Spis treści:
Wprowadzenie /7
Rozdział 1. Władczynie przeznaczenia: Symbolika przędzenia i tkania w świecie wikingów /13
1. Kto władał przeznaczeniem dawnych Skandynawów? /15
2. Symbolika przędzenia i tkania /27
3. Przędzenie i tkanie a nordycka magia seiðr /48
Rozdział 2. „Wszyscy należycie do Odyna!" Symbolika włóczni w świecie wikingów /53
1. Odyn jako bóg włóczni /55
2. Gungnir – włócznia boga Odyna /56
3. Naznaczenie włócznią /57
4. „Óðinn á yðr alla!". Rytuał rozpoczęcia bitwy /61
5. Włócznia oraz braterstwo krwi /63
6. Włócznie i walkirie /64
7. Włócznie i zaświaty /65
8. Magiczne włócznie w świecie dawnych Islandczyków /65
9. Archeologia śmierci i włócznie w grobach z epoki wikingów /66
10. Miniaturowe włócznie /71
11. Uwikłane przedmioty: włócznie, przęślice i różdżki w praktykach seiðr /71
12. Konkluzje i dalsze pytania /74
Rozdział 3. Małe przedmioty o wielkiej mocy: Amulety skandynawskie z Truso /77
1. Amulety w świecie wikingów. Badania i interpretacje /78
2. Amulety skandynawskie w Truso /82
3. Amulety z Truso jako atrybuty kobiece? /100
Rozdział 4. Amazonki Północy? Kobiety i broń w świecie wikingów /103
1. Materiały funeralne /104
1.1. Duńskie groby kobiece wyposażone w broń /107
1.2. Norweskie groby kobiece wyposażone w broń /117
1.3. Szwedzkie groby kobiece wyposażone w broń /137
1.4. Interpretacja broni w grobach kobiecych /150
1.5. Interpretacja innych elementów inwentarzy grobowych /156
2. Uzbrojone kobiety w ikonografii z epoki wikingów /158
3. Uzbrojone kobiety w źródłach pisanych /173
4. Wstępne konkluzje i dalsze perspektywy badawcze /175
Rozdział 5. Żywi czy umarli? Mieszkańcy kopców i wczesnośredniowieczne groby komorowe /177
1. Mieszkańcy kopców /180
2. Niebezpieczni umarli /183
3. Rozrywka dla zmarłych /189
4. Źródła pisane a archeologia /191
Rozdział 6. Żywe trupy w świecie Północy: Nietypowe zabiegi pogrzebowe w epoce wikingów /195
1. Pochówek w progu /200
2. Kamienie i złe oczy /200
3. Ambiwalencja funeralnej przemocy /203
4. Pochówki atypowe w archeologii epoki wikingów /204
5. Wnioski, problemy i dalsze perspektywy badawcze /224
BIBLIOGRAFIA /227
Leszek Gardeła jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie archeologii. Pracę doktorską obronił w 2012 roku na Uniwersytecie w Aberdeen w Szkocji. Od kilkunastu lat specjalizuje się w wieloaspektowych badaniach nad epoką wikingów, publikując książki i artykuły na temat praktyk magicznych, biżuterii, uzbrojenia i zwyczajów pogrzebowych, a także kontaktów słowiańsko-skandynawskich. Prowadził badania w Finlandii, Niemczech, Irlandii, Islandii, Polsce, Skandynawii, Wielkiej Brytanii i na Wyspie Man. Jest autorem trzech anglojęzycznych monografii oraz ponad stu artykułów wydanych w prestiżowych czasopismach naukowych i pracach zbiorowych. Aktualnie kieruje interdyscyplinarnym projektem badawczym na Uniwersytecie w Bonn i na Uniwersytecie w Bergen pt. „Amazonki Północy: Uzbrojone kobiety w archeologii epoki wikingów i literaturze staronordyckiej”.
Spis treści:
Wprowadzenie /7
Rozdział 1. Władczynie przeznaczenia: Symbolika przędzenia i tkania w świecie wikingów /13
1. Kto władał przeznaczeniem dawnych Skandynawów? /15
2. Symbolika przędzenia i tkania /27
3. Przędzenie i tkanie a nordycka magia seiðr /48
Rozdział 2. „Wszyscy należycie do Odyna!" Symbolika włóczni w świecie wikingów /53
1. Odyn jako bóg włóczni /55
2. Gungnir – włócznia boga Odyna /56
3. Naznaczenie włócznią /57
4. „Óðinn á yðr alla!". Rytuał rozpoczęcia bitwy /61
5. Włócznia oraz braterstwo krwi /63
6. Włócznie i walkirie /64
7. Włócznie i zaświaty /65
8. Magiczne włócznie w świecie dawnych Islandczyków /65
9. Archeologia śmierci i włócznie w grobach z epoki wikingów /66
10. Miniaturowe włócznie /71
11. Uwikłane przedmioty: włócznie, przęślice i różdżki w praktykach seiðr /71
12. Konkluzje i dalsze pytania /74
Rozdział 3. Małe przedmioty o wielkiej mocy: Amulety skandynawskie z Truso /77
1. Amulety w świecie wikingów. Badania i interpretacje /78
2. Amulety skandynawskie w Truso /82
3. Amulety z Truso jako atrybuty kobiece? /100
Rozdział 4. Amazonki Północy? Kobiety i broń w świecie wikingów /103
1. Materiały funeralne /104
1.1. Duńskie groby kobiece wyposażone w broń /107
1.2. Norweskie groby kobiece wyposażone w broń /117
1.3. Szwedzkie groby kobiece wyposażone w broń /137
1.4. Interpretacja broni w grobach kobiecych /150
1.5. Interpretacja innych elementów inwentarzy grobowych /156
2. Uzbrojone kobiety w ikonografii z epoki wikingów /158
3. Uzbrojone kobiety w źródłach pisanych /173
4. Wstępne konkluzje i dalsze perspektywy badawcze /175
Rozdział 5. Żywi czy umarli? Mieszkańcy kopców i wczesnośredniowieczne groby komorowe /177
1. Mieszkańcy kopców /180
2. Niebezpieczni umarli /183
3. Rozrywka dla zmarłych /189
4. Źródła pisane a archeologia /191
Rozdział 6. Żywe trupy w świecie Północy: Nietypowe zabiegi pogrzebowe w epoce wikingów /195
1. Pochówek w progu /200
2. Kamienie i złe oczy /200
3. Ambiwalencja funeralnej przemocy /203
4. Pochówki atypowe w archeologii epoki wikingów /204
5. Wnioski, problemy i dalsze perspektywy badawcze /224
BIBLIOGRAFIA /227
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) i jego patrymonium
• Moda Wikingów
• Mieszko I Skandynawski jarl czy słowiański kneź?
• Runy słowiańskie
• Naruszenia praw człowieka we współczesnym świecie
• Wikingowie w Polsce? zabytki skandynawskie z ziem polskich
• Templariusze Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników
• Mesjanizm polski i martyrologia narodowa w polskiej sztuce sakralnej i religijnej. Wybrane zagadnienia
• Mordechaj Gebirtig. Bard z Kazimierza
• Łaciński wschód XI-XV wiek
• Moda Wikingów
• Mieszko I Skandynawski jarl czy słowiański kneź?
• Runy słowiańskie
• Naruszenia praw człowieka we współczesnym świecie
• Wikingowie w Polsce? zabytki skandynawskie z ziem polskich
• Templariusze Rozkwit i upadek zakonu świętych wojowników
• Mesjanizm polski i martyrologia narodowa w polskiej sztuce sakralnej i religijnej. Wybrane zagadnienia
• Mordechaj Gebirtig. Bard z Kazimierza
• Łaciński wschód XI-XV wiek
