książki historyczne
Oferta wydawnictwaPolecamy w sieciKatalog do pobrania

Kategoria ludzie, czasy, obyczaje , podróże w czasie i przestrzeni
Okres historyczny przekrojowe
Zamieszańcy

Nakład wyczerpany!

Zamieszańcy

Losy Rusinów na Pogórzu Łuczaj M. (red.) Krośnieńska Oficyna Wydawnicza
Rok wydania: 2015
ISBN: 978-83-63937-87-4

Oprawa: miękka
Ilość stron: 208
Wymiary: 145 x 205

Dostępność: Niedostępna

 35.00 zł


Była to jedna z najmniejszych grup etnograficznych w Polsce. Na obszarze równym mniej więcej powierzchni średniej gminy, między Krosnem, Strzyżowem i Niebylcem mieszkało, przed wybuchem II wojny światowej, około 8 tys. Rusinów. Przybyli tu w XV i XVI wieku i stworzyli odrębną enklawę na polskim terytorium etnicznym. Mieli własną kulturę, posługiwali się specyficznym dialektem języka ruskiego, wyznawali prawosławie, a po Unii Brzeskiej w 1596 roku, przeszli na obrządek greckokatolicki. Żyli w zgodzie z polskimi sąsiadami, byli spokojni, pracowici i gościnni. W połowie XIX wieku zaczęto ich nazywać Zamieszańcami, która to nazwa podkreślała ich usytuowanie w obcym środowisku. Z czasem niektóre wsie, poprzez małżeństwa „mieszane”, ulegały częściowej polonizacji, ale rusiński trzon etniczny pozostał nienaruszony.

Dzielili dobre i złe chwile z Polakami, mocno zakorzenieni w ziemi przodków. Po 500 latach dotknął ich tragiczny los. W 1945 roku zostali brutalnie wyrzuceni z Polski i wysiedleni na Ukrainę. Nielicznych, ocalałych z tego exodusu, wysiedlono w 1947 roku, w ramach osławionej akcji „Wisła”, na ziemie zachodnie. Zanim to się stało doznali wszelkich możliwych krzywd i prześladowań, stali się ofiarami przemocy, mordów, grabieży, bandyckich napadów.

Pozostały po nich ślady materialne w postaci pięknych cerkwi, przydrożnych kapliczek, ocalałych domów
i obiektów gospodarczych, zaniedbanych cmentarzy z licznymi jeszcze nagrobkami, będącymi świadectwem kunsztu zamieszańskich kamieniarzy i artystów. Pozostała zanikająca pamięć, strzępy wspomnień i pokutujące dotąd mity i nieprawdy.

Historii Rusinów na Pogórzu poświęcona jest najnowsza książka, która ukazała się nakładem Krośnieńskiej Oficyny Wydawniczej. Zawiera ona m.in. nieznane dotąd dokumenty, zdjęcia, relacje świadków dramatycznych wydarzeń, zapisy z kronik szkolnych i wiejskich, osobiste wspomnienia byłych mieszkańców oraz bogaty materiał ilustracyjny. W książce poddano weryfikacji i krytycznej ocenie wiele poglądów i opinii, krzywdzących Rusinów, kłamliwych i tendencyjnych. Dla mieszkańców naszego regionu, mniej obeznanych z historią, będzie to z pewnością lektura pouczająca, ciekawa, a momentami wręcz sensacyjna.



Oferta wydawnictwa Polecamy w sieci Katalog do pobrania